Frans Brocatus

 

De hernieuwde uitgave van “Navigamare” 2012 verenigt de blauwe en de rode editie van 2010. Het formaat van de rode versie is aangehouden en net zoals in de blauwe versie staat er zowel op de linker - als op de rechterzijde een gedicht. Daarnaast zijn ook de omslagkleuren en foto’s gewijzigd.

Navigamare ( 2010 - Demer pers - Diepenbeek - B)

In “Navigamare”, hoogstwaarschijnlijk bedoeld als combinate van varen (navigeren, plaats bepalen) en minnen, trekt Brocatus de tendens van de vorige bundel consequent door.
Waar in “Ruiters in regenblauw” de gedichten nog naar elkaar verwijzende tekstblokjes waren, dominostenen of, beter nog schaakstukken, en in “Het brood, de roos, de monnik” voornamelijk woorden en zinsdelen die naar en in elkaar grepen, zijn de gedichten in “Navigamare” ook formeel opgelost in één lange golvende tekst van steeds herhaalde gelijksoortige en toch unieke bewegingen op 26 bladzijden, één voor elke letter van het alfabet. Dat dit geen toeval is demonstreren de beginletters van elke regel op elke bladzijde.
Een andere stap in deze richting was niet logisch geweest; deze dichtbundel, deze werkwijze moest er komen, was onafwendbaar! Eigenlijk zet Brocatus een grote stap in verschillende richtingen tegelijk, zelfs achteruit. De densiteit van de beelden doet bijvoorbeeld denken aan z’n allereerste probeersels. Het huidige resultaat is echter de voldragen vrucht van een lange en goed doordachte ontwikkeling en daardoor overtuigend. Vervolgens heeft hij veel traditionele  elementen, letterlijk, overboord gegooid, ik noem titels, strofebouw en interpunctie. Het principe van de herhaling is geen middel tot effect meer maar totaalvorm, elke herhaalde woordgroep is een golf die de andere voortstuwt en meetrekt. De scheiding tussen tekst en bladspiegel is deels doorbroken. Er zijn immers ook geen witregels meer. Wel heeft hij voor een spatiëring gezorgd die in sommige regels bewust sterker is doorgevoerd dan in andere. “Navigamare” verdient het elke keer opnieuw ontdekt en beleefd te kunnen worden, de lezer om de golfslag van dit lange gedicht steeds krachtiger op de eigen oever te voelen slaan.

(Albert Hagenaars)